Polacy na Białorusi

Według szacunkowych wyliczeń na Białorusi mieszka ok. 200 tysięcy osób polskiego pochodzenia. Mniejszość polska jest drugą co do wielkości na Białorusi, wyprzedza ją tylko mniejszość rosyjska. Najwięcej Polaków mieszka w obwodach grodzieńskim i brzeskim.

Tereny dzisiejszej Białorusi wchodziły w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego. Po przyjęciu chrześcijaństwa w 1387 roku nastąpił zwiększony napływ ludności polskiej, zwłaszcza duchowieństwa, żołnierzy, urzędników i mieszczan. Oddziaływanie polskie były tak silnie, że do XVII wieku wszystkie miasta uległy polonizacji. Spolonizowana została także białoruska szlachta.

Na początku lat 20. język polski był jednym z języków państwowych na Białorusi, działy polskie szkoły i instytucje kulturalne m.in. Teatr Polski w Mińsku. Wydawano polskojęzyczne gazety, a radia nadawały polskie audycje. W 1936 roku w konsekwencji zmian polityki narodowościowej polskie instytucje zostały rozwiązane, a dużą część ludności polskiej deportowano do Kazachstanu i na Syberię.

Po wkroczeniu ZSRR do Polski 17 września 1939 roku tzw. Zachodnia Białoruś, zamieszkiwana w znacznej części przez ludność polskojęzyczną, została wcielona do Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Władze sowieckie realizowały bezwzględną politykę antypolską – masowe egzekucje i deportacje zdziesiątkowały polską ludność. W 1949 roku wszystkie szkoły polonijne zostały zlikwidowane, a posługiwanie się językiem polskim zostało zakazane.

Dopiero w końcu lat 80. język polski powrócił do białoruskich szkół, wtedy też zaczęły powstawać polskie organizacje społeczno-kulturalne. W 1991 roku powstał Związek Polaków na Białorusi, największa organizacja zrzeszająca Polaków na Białorusi.

Polacy i organizacje polonijne na Białorusi:

Związek Polaków na Białorusi - znadniemna.pl  

Strona Polaków na Białorusi - polaki.org

Polski Zespół "Lechici" - lechicizespol.blogspot.com

Harcerstwo na Białorusi - www.facebook.com/pages/category/Community/Harcerstwo-na-Bia%C5%82orusi

Dom Polski w Mohylewie - www.dom-polski.org

Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku - mickiewicz-museum.narod.ru