Polacy w Kazachstanie

Obecność Polaków w Kazachstanie sięga XIII wieku. Początkowo były to kontakty dyplomatyczne oraz misjonarskie. Znacząca fala Polaków trafiła na kazachskie ziemie wraz deportacjami politycznymi.

Do Kazachstanu w wieku XIX trafiła duża grupa Polaków, którzy za działalność konspiracyjną i udział w powstaniach narodowych zostali zesłani na ziemie kazaskie, wchodzące wtedy w skład Imperium Rosyjskiego. Polscy zesłańcy wnieśli znaczący wkład w rozwój Kazachstanu. Zajmowali się m. in. historią, etnografią, badaniami przyrody czy działalnością kulturalną. Do 1917 roku liczna Polaków w Kazachstanie wynosiła ok. 2 tysięcy osób.

Dla historii Polaków w Kazachstanie kluczowy jest rok 1936, kiedy to z polskich kresów, głównie zaś z Polskiego Rejonu Narodowościowego na Białorusi im. Feliksa Dzierżyńskiego i Polskiego Rejonu Narodowościowego na Ukrainie im. Juliana Marchlewskiego, wywieziono kilkadziesiąt tysięcy polskich rodzin. Zesłańcy trafili do kołchozów pod nadzorem NKWD, w których panowały tragiczne warunki. Polacy poddawani byli indoktrynacji, przez wiele lat traktowano ich jak obywateli drugiej, a nawet trzeciej kategorii. Przesiedleńcy nie posiadali paszportów, bez których niemożliwe było zakupienie biletu kolejowego, studiowanie na uczelni czy załatwienie sprawy w urzędzie. Polaków określano mianem „wrogów ludu”, co miało konkretne następstwa w postaci ograniczenia swobód obywatelskich, braku dostępu do szkół i uczelni, zablokowania możliwości wyboru zawodu i awansu w pracy. Wiele rodzin zdecydowało się ukrywać polskie pochodzenie, ukrywano książki w języku polskim, nawet w domu unikano rozmów po polsku. Z czasem Polacy zyskiwali coraz większe prawa, jednak ograniczenia, chociaż w łagodniejszej formie przetrwały aż do rozpadu ZSRR.

Szacuje się, że obecnie Kazachstan może zamieszkiwać ok. 100 tysięcy osób polskiego pochodzenia. Większość to osoby urodzone w okresie sowieckim i postsowieckim, głównie rosyjskojęzyczne.

Polacy i organizacje polonijne w Kazachstanie: 

Centrum kultury polskiej "Więź" w Ałmaty - wienz.kz/pl

Związek Polaków w Kazachstanie - www.facebook.com/zpk.kz

Głos Polski - Kwartalnik polski w Kazachstanie - www.glospolski.narod.ru

Polonia Kazachstanu - www.facebook.com/PoloniaKazachstanu

Związek Polaków w Kazachstanie - www.facebook.com/zpk.kz